Başbakanlık İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (AFAD) ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından “KBRN Alan Tatbikatı” düzenlendi. Düzenlenen tatbikatta ilk kez gerçek radyasyon kaynağı sezyum 137 ile kimyasal sis bombası kullanıldı.
Samsun Limanı’nda yapılan tatbikata 21 kamu kurum ve kuruluştan 220 personel ve 29 araç görev aldı.
Türkiye’de ilk kez Samsun’da düzenlenen tatbikatta koruma kutusu içerisinde gerçek radyasyon kaynağı sezyum 137 ile kimyasal sis bombası kullanıldı. Tatbikatın amacının, kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) tehditlerinin, Samsunport Limanı ve Orta Karadeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü görev sahası içerisinde tespit edilmesi, kontrolsüz şekilde açığa çıkması ve personelin bu durumdan etkilenmesi halinde olaya müdahaleye gerçekleştirerek kamu, kurum ve kuruluşlar arasında hızlı ve doğru koordinasyonun sağlanması, Gümrük Müdürlüğü çalışanlarının ve vatandaşların maruz kalabileceği KBRN tehlikeleri hakkında kamuoyu bilincinin oluşturulması olduğu belirtildi.
TATBİKATIN YAPILIŞI
Tatbikatta senaryo gereği, liman alanında Samsun Gümrük Müdürlüğü, gümrük işlemleri tamamlanmak üzere bir firmaya ait yük, liman PTT koli kabul alanında kontrolleri yapılırken yere düşer. Posta kolisinde meydana gelen yırtıktan toz zemine ve olay yerinde bulunan personelin üzerine saçılır. Gümrük muayene ve muhafaza memuru, gönderim adresi Samsun Valiliği olan kolinin nakliye irsaliyesinde belirtilen içeriğiyle açığa çıkan maddenin aynı olmaması üzerine durumdan şüphelenir, koliyi olduğu yerde bırakır ve durumu nöbetçi idare amirine iletir.
Daha sonra liman alanına giriş yapan bir kamyon, Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü’ne ait X-Ray araç ve konteynır tarama sisteminde kontrol edilir. Kontrolü yapan memur aracın yükünde farklı bir yoğunluk olduğunu tespit eder ve görevli amirlerine bildirir. Gümrük muayene ve muhafaza memuru, aracın kapağını açar ve kimyasal madde araç içersine düşerek yoğun bir duman açığa çıkar. Daha sonra araçta radyasyon kaynağı sezyum 137 bulunur ve incelemesi yapılır. Daha sonra sezyum 137 Türkiye Atom Enerjisi’ne gönderilir. Olay yerinde bulunan 1’i ağır olmak üzere toplam 3 kişi dumandan etkilenir.
Radyasyondan etkilenenler olay yerine ulaşan UMKE ekibi ve AFAD Samsun ekibi yaralıları alarak Eğitim ve Araştırma Hastanesi KBRN Arındırma Ünitelerine sevk ederler.
Tatbikat hakkında bilgi veren AFAD Başkan Yardımcısı Mehmet Akif Danacı, “Ülkemiz sadece doğal afetlerle değil, gelişen ekonomisi ve ilerleyen teknolojinin de beraberinde getirdiği bir takım farklı riskleri de bünyesinde barındırmakta. Bunlardan en önemlisi de insan kaynaklı afetler dediğimiz bir kısmı oluşturuyor. Bugün burada da mevcut bir afet riskine karşı önceden tedbir almak, ilgili kurum ve kuruluşların rol ve sorumluluklarını önceden belirlemek adına tatbikat yapacağız. Başkanlımız bünyesinde yürütülen Türkiye Afet Müdahale Planı çalışması kapsamında yapılan bir tatbikattır. Olay türü, bir kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) riskine karşı ilgili kurum ve kuruluşların bir tehlike anında nasıl davranmaları gerektiği, olay esnasında kim, nasıl bir yol ve sorumluluk üstlenecek onunla ilgili bir tatbikat yapacağız. Bu tatbikat Samsun ile sınırlı değil, gümrükte başladığımız bu çalışmayı bütün gümrüklerimizde de devam ettireceğiz. Jeopolitik olarak ülkemiz çok ciddi bir bölgede ve sınırımızda özellikle Suriye bölgesinde 2013 yılında Esad rejiminin yaptığı saldırı sonucunda kimyasal saldırıda birçok Suriyeli kardeşimiz orada hayatını kaybetti. Bu riskle bu kadar burun buruna yaşarken, bizde buna tepkisiz kalamazdık. Bununla ilgili de çalışmalarımız devam ediyor. Bundan sonra da bu tür tatbikatlarımız ve hazırlıklarımız yoğun bir şekilde devam edecek” dedi.